Spataderen. En nu?

De lente en de zomer zijn onthullende jaargetijden. Rokken, jurkjes, korte broeken en zwemkleding geven zicht op de blote benen. Wat dan vaak ook opvalt: spataderen. Wat zijn spataderen, wat valt eraan te doen en wat kan iemand zelf doen om spataderen te voorkomen?

Ongeveer 1 op de 4 mensen heeft klachten van spataderen. Naarmate we ouder worden, neemt de kans op spataderen toe. Boven de 80 jaar hebben maar liefst 3 van de 4 mensen spataderen. Erfelijkheid kan hierbij een rol spelen. Ook is bekend dat mensen die veel staan, weinig bewegen, overgewicht hebben of ooit een trombosebeen hebben gehad, meer kans op spataderen hebben. Daarnaast spelen hormonen en zwangerschappen een rol: spataderen komen vaker voor bij vrouwen.

Wat zijn spataderen?

Spataderen (varices) zijn afwijkingen aan de aders van vooral de benen. Aders zijn bloedvaten voor het afvoeren van het bloed terug naar het hart. Dat gaat tegen de zwaartekracht in en daarom zitten er kleppen in aders. Door de kuitspier aan te spannen wordt deze samengeperst en dat stuwt het bloed naar het hart. Als de kleppen niet goed werken, stroomt het bloed terug in de benen in plaats van naar het hart. Daardoor kan vocht (oedeem) in de benen achterblijven.

Klachten

Mensen met spataderen hebben last van een moe of zwaar gevoel in de benen. Ook hebben sommige mensen ’s nachts krampen of een rusteloos gevoel. Door huidveranderingen kan ook jeuk en eczeem ontstaan. Grotere spataderen zijn meestal zichtbaar als kronkelende bloedvaten op het boven- en/of onderbeen. Soms zijn ze niet zichtbaar maar wel voelbaar als een soort bult of streng. Maar spataderen zijn niet altijd zichtbaar! Het is goed mogelijk dat ze dieper onder de huid lopen.

Wat kunt u zelf doen?

Beweeg veel (lopen, fietsen) als u vocht in de benen heeft, zodat de kuitspieren helpen om het vocht uit het been te krijgen. Dat geldt met name voor mensen met een staand of zittend beroep. Wie daarbij weinig loopt, kan steunkousen aan laten meten om tijdens het werk te dragen.

Wie niet in staat is veel te lopen, kan ook kuitspieroefeningen doen. Enkele voorbeelden: voet naar beneden en omhoog bewegen, rondjes met de voet maken, tenen bewegen, ga regelmatig op uw tenen staan.

Behandeling

Spataderen geven niet altijd klachten. Vindt u de spataderen lelijk? Of veroorzaken ze wel klachten? Dan kunt u ze laten behandelen. Raadpleeg daarvoor in eerste instantie de huisarts. Waar nodig verwijst deze u naar de dermatoloog of vaatchirurg. Met een echo-onderzoek wordt onderzocht waar het probleem ligt. De oplossing kan bestaan uit dichtspuiten met een vloeistof of schuim, een operatie met zogenaamde haakjestechniek of door inwendig dichtschroeien met behulp van laser. Niet alle behandelingen worden vergoed. Laat u daarover door de dermatoloog adviseren.

Meer informatie

Wie meer informatie wil, kan terecht op www.thuisarts.nl/spataderen en bij ernstiger klachten en meer informatie over behandelmogelijkheden op de website van de dermatologenvereniging:
https://nvdv.nl/patienten/dermatologie/zoek-een-huidaandoening/spataderen